روز چهاردهم صفرسال 38 هجری قمری محمّدبن ابی بکر،یکی از یاران با وفای امیر المومنین علیه السلام در مصر به شهادت رسید.

مادرش اسماء بنت عمیس،پس از ابوبکر با حضرت امیر علیه السلام ازدواج کرد.

محمّد در دامان پر مهرعلوی تربیت یافت و از کودکی در خانه امیر المومنین علیه السلام پرورش یافت و مرام و منش علی علیه السلام را به شایستگی آموخت.

او از اصحاب خاص مولای متقیان علی علیه السلام بود و در حوادث گوناگون حیات آن حضرت در کنار ایشان چون فرزندی دلسوز و مریدی با وفا حضور داشتند. به ویژه در جنگ جمل،در رکاب امیر المومنین علیه السلام بود و تلاشهای بسیار کرد تا خواهرش عایشه را از این فتنه برحذر دارد،امّا سودی نداشت.

نامه نگاریهای او برای معاویه برحقانیت امیر المومنین علیه السلام و دفاع از حضرت در کتابهای تاریخی موجود است که همه حاکی از اردات و معرفت او نسبت به خاندان نبوت صل اللّه علیه و آل و سلم می باشد.

محمّد بن ابی بکر از سوی امیر المومنین علیه السلام پس از این که قیس نتوانست امارت مصر را سر و سامان بخشد به حکومت آنجا منصوب شد و همزمان معاویه نیز عمروعاص را به حکومت مصر منصوب کرد و او را به آنجا فرستاد.
محمّد بن ابی بکر در تلاش برای سامان بخشیدن به اوضاع مصر بود ولی دسیسته های عمروعاص از یک سو و اعتراض و شورش مردم که از جانب عمروعاص تحریک شده بودند از سوی دیگر،باعث شد تا این سردار رشید نتواند برابر سپاه عمروعاص مقاومت کند و در نتیجه شکست خورد.

محمّد را در محلی به نام کوم شریک در حوالی مصر محاصره کردند و پس از دستگیری،ناجوانمردانه در پوست حماری کردند و آتش زدند.(1)

امیر المومنین علیه السلام پس از شنیدن خبر شهادت دلخراش او به شدّت محزون شدند و تأسف خوردند. بی تابی امیر المومنین علیه السلام در فراق او در خطبه 68 نهج البلاغه آمده است: از زمانی که وارد این جنگ شدم(جنگ با معاویه) برای هیچ کشته ای مثل محمّد محزون نشدم،همانا محمّد فرزند همسرم و مانند اولاد من بود و با من به نیکویی رفتار می کرد.(2)
لازم به توضیح : که دشمنان اهل بیت علیه السلام هنگامی که کنار قبر آن بزرگوار می روند پشت به قبر می کنند و برای ابوبکر فاتحه می خوانند!!

-----------------------------------------------------

منابع:
1-مرآه الجنان، یافعی،ج1، صفحه87، و قلائدالنور، ج محرم وصفر، صفحه395، و مستدرک سفینه البحار، ج6، صفحه294
2- نهج البلاغه،ترجمه شهیدی،خطبه 68