در اين فرصت مي خواهيم به چند سوال پاسخ دهيم سوال اول اين كه مکتب تشیع از چه زمان شکل گرفته است ؟
در پاسخ بايد گفت از ابتدای بعثت و از اولین روزهای تبلیغ دین، کلمه "شیعه" توسط رسول صلی الله علیه و آله و سلم برای پیروان دین و به خصوص پیروان علی ابن ابیطالب علیهما سلام به کار برده شده است. با یک نگاه اجمالی بیش از سیصد حدیث از زبان گهربار پیامبر رحمت صلی الله علیه و آله و سلم مشاهده می شود، که در آن شیعه را به پیروان امیرالمومنین علیه السلام نسبت داده اند.

به دو نمونه از این احادیث توجه فرمایید:
قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: یا علی اَنتَ وَ شیعَتُکَهُمُ الفائِزُون (ارشادالقلوب،ج2،ص262) رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرمودند: یا علی تو و شیعیانت رستگارانید.

قَالَ‏ رَسُولُ‏ اللَّهِ‏ صلّى اللّه عليه و آله و سلم: ‏يَا عَلِيُّ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى قَدْ غَفَرَ لَكَ وَ لِأَهْلِكَ وَ لِشِيعَتِكَ‏ وَ لِمُحِبِّي شِيعَتِكَ وَ لِمُحِبِّي مُحِبِّي شِيعَتِكَ... (صحيفة الإمام الرضا عليه السلام/ص63) رسول خدا صلی الله علیه واله فرمودند: یا علی قطعا خداوند تعالی تو را آمرزیده است و آمرزش برای خانواده ات و شیعیان توست و برای دوست داران شیعیانت و برای دوست دارانِ دوست داران شیعیانت. ..

هم چنین با وجود مصادیقی مانند: سلمان و ابوذر و عمار و مقداد و حذیفه و امثال این اصحاب گران قدر و اطاعت ایشان از شریعت اسلام و دستورات پیامبر و وصی بلافصل ایشان امیر المومنین علی علیه السلام به قاطعیت می توان گفت: آیین تشیع از اولین روز بعثت بر پا گردیده است. اولین شیعیان رسول الله صلی الله علیه واله وجود مقدس خدیجه سلام الله علیها و علی ابن ابیطالب بودند و به تبع ایشان اصحاب واقعی رسول الله صلی الله علیه واله جامعه ی شیعیان را تشکیل داده اند و آیین تشیع نیست مگر شریعت پیامبر صلی الله علیه واله

آيا مي دانيد، ایرانیان از چه روزگاری با شیعه پیوند خورده اند؟
در جواب مي گوييم: اولین پیوند وجود سلمان فارسی است که در بین اصحاب طراز اول رسول خدا و امیرالمومنین علیهما السلام قرار دارد. وي به عنوان والي مداین ايرانيان را با حق و حقيقت آشنا نمود.

دلیل دوم حضور حذیفه از شیعیان و اصحاب سرّ رسول خدا و امیر المومنین علیهما السلام که مدتی والی مداین در ایران بوده است. در كتاب اسرار آل محمد آمده است: وي در خطبه اي كه به نام اميرالمومنين در مسجد مداين ايراد فرمود پس از حمد خدا و ياد از رسول اكرم گفت: به نام علي ابن ابيطالب خليفه پيامبر حقا حقا، جوانان ايراني حاضر در مسجد از او سوال كردند چرا درباره خليفه قبل عثمان حقا حقا نمي فرموديد. وي در پاسخ ضمن شرح ماجراي سقيفه از حزب نفاق در آن زمان سخن گفت.
دلیل دیگر وصلت ایرانیان با خاندان رسالت و اهل بیت است و این وصلت ازدواج حضرت شهربانو سلام الله علیها دختر یزدگرد سوم پادشاه ایران زمین با امام حسین علیه السلام می باشد. و اين افتخار بزرگي براي ماست كه مادر امام سجاد عليه السلام يك شاهزاده ايراني ست.

زمانی به علاقه ایرانیان به اهل بیت پیامبر علیهم السلام پی می بریم که حضور ایرانیان برای جان فشانی در راه سید الشهدا علیه السلام را کشف کنیم. تا جایی که حتی عده ایی از مورخین حضور ایرانیان در واقعه کربلا را گزارش می کنند. در این باب به گفته پرفسور فریشلر در کتابی که به نام امام حسین(علیه السلام) و ایرانیان تالیف نموده است اکتفا می کنیم: در شب نهم محرم سی نفر از ایرانیان مقیم کوفه خود را به حسین (علیه السلام) رسانیدند و این عده روز بعد، برای کمک به حسین (علیه السلام) در جنگ شرکت کردند و کشته شدند.

هم چنين حضور تعداد قابل توجهی از ایرانی ها در لشگر مختار ثقفی(دو سوم لشکریان مختار) که به خون خواهی حسین علیه السلام قیام نموده بود گواه این پیوند دیرینه است.

اما مهم ترین دلیل حضور امام رضا علیه السلام در ایران و خیل امام زادگانی پاک نهاد می باشد. که از ظلم وجور خلفای ستم پیشه به ایران پناهنده شدند. این امام زادگان و مردم ایران، دشمن مشترکی داشتند و این دشمن دستگاه ظالمانه خلافت بود. که در کشتار علویان و آزار ایرانیان از هیچ کوششی دریغ ننموده بود.

الحمد لله این پیوند تا امروز که محبت و ولایت حضرت مهدی علیه السلام را در دل داریم ادامه پیدا نموده است.

سوال ديگر اين كه آيا مي دانيد، اولین حکومت با مذهب رسمی شیعه در کدام سرزمین بر پا گردیده است؟

در دی ماه سال 324 شمسی برابر با 25 جمادی الثانی 334 قمری احمد معز الدوله دیلمی از گیلان و مازنداران سپاهی را تدارک نمود و ضمن فتح بغداد خلیفه عباسی را سرنگون نمود. وی به کمک دو برادر دیگرش حسن و علی حکومت آل بویه را تاسیس نمودند و بدین ترتیب اولین حکومت با مذهب شیعه اثنی عشری پس از حکومت امیر المومنین علیه السلام تاسیس شد.

همان طور که می دانید به همه کشورهای عضو سازمان ملل یک روز از سال اختصاص داده شده است. 15 ژانویه روز ایران در سازمان ملل است که به نام "روز تجدید حیات سیاسی ایرانیان" خوانده می شود می دانید چرا؟

زيرا در ١٥ ژانویه سال ٩٤٦ میلادی احمد معز الدوله دیلمی با سپاهی از دیلم و طبرستان (گیلان و مازندران) وارد بغداد شد. و ضمن پایان بخشیدن به ظلم خلفای عباسی اولین حکومت با مذهب رسمی شیعه را بر پا نمود و با تشکیل امپراتوری آل بویه ایران مجددا صاحب یک حکومت مستقل مرکزی گردید. این حق بزرگی است که مکتب شیعه به گردن ایرانیان دارد.

سفر پر خیر و برکت امام علی ابن موسی الرضا علیه السلام به ایران و در پی آن ایجاد خطوط نجات و رهایی علویان توسط جناب احمد بن موسی حضرت شاهچراغ علیه السلام در منطقه فارس و مرکز ایران مقدمات انتقال تعداد زیادی از علویان و سادات را به شمال ایران فراهم نمود. و حضور امام زادگان در بین اهالی آن مناطق، تاثیرات به سزایی در آشنایی آنان با اسلام واقعی و مکتب اهل بیت علیهم السلام داشت.

حضور سادات علوی در ایران و آموزه های آنان و کمک های ایشان سبب شد تا روح آزادگی در پهلوانان ایرانیان غیرت مند به جوشش در آید و به ظلم خلفای بنی امیه و بنی عباس پایان بخشد.

حکومت آل بویه خدمات بسیاری در حفظ فرهنگ و علوم ایران و تشیع داشت. و دانشمندان بسیاری در این امپراطوری، توانستند بنیان بسیاری از علوم را مستقر نمایند.

خدمات فرهنگی آل بویه به ایرانیان:

از جمله حکم رانان دانشمند آل بويه، عضد الدوله بوده است. که در ادامه ي سیاست توجه به علما، حقوقی براي فقها، محدثان و پزشکان، مهندسان، رياضي دانان و... مقرر کرده بود و قسمتي از قصر خود را به دانشمندان اختصاص داده بود. هم چنين در قصر بزرگ خود در شيراز، کتابخانه ای داير کرد و زماني که به بغداد رفت، آن کتابخانه را نيز با خود، بدان جا منتقل نمود.

شرف الدوله فرزند عضد الدوله، به هيات و نجوم، علاقه ي زيادي داشت و به همين سبب، رصدخانه ي معروف بغداد را با همکاري ويجن (بيژن) بن رستم که در هندسه و هیات، سرآمد بود، بنا کرد.

افزون بر اين، عصر آل بويه، عصر کتاب و کتابخانه بود. کافي است بدانيم که تعدادي از کتاب هاي مهم شيعه در همين دوران، تاليف شده اند مانند کتاب من لايحضره الفقيه شیخ صدوق، و الاستبصار و تهذيب الأحکام شیخ طوسي، که هر سه از کتب اصول چهارگانه شيعه به شمار مي روند. در این دوران بود که شیخ صدوق از قم به ری پایتخت آل بویه دعوت شد. و اکنون مزار وی زیارت گاه شیعیان است.

در این دوره می توان کتابخانه های زیر را یاد کرد: کتابخانه ي حبشي، فرزند معز الدوله در بصره که داراي پانزده هزار جلد کتاب بوده است.

کتابخانه ي ابوالفضل بن عميد، وزیر دانشمند رکن الدوله در ری تعداد کتاب هاي اين کتابخانه، بيش از صد بار شتر بود که در علوم و فنون مختلف، نوشته شده بود.

از ديگر کتابخانه هاي مهم، کتابخانه ي صاحب بن عباد بود که کتاب ها به بيش از صد بار شتر مي رسيد. هم چنين ابومنصور بن مافنه، کتابخانه ای در فيروزآباد داير کرد که هفت هزار جلد کتاب داشت.

((و سلطان محمود غزنوي پس از تصرف ری، تمام این کتابخانه ها را آتش زد.))

ظهور دولت قدرت مند آل بویه در ایران و عراق، در کنار دو دولت بزرگ و قدرت مند ديگر شيعه، يعني حَمدانيان و فاطميان، زمينه هاي رشد و توسعه و بالندگي را فراهم کردند، به طوري که مسکويه از اوضاع و شرایط به وجود آمده، به «زنده شدن علم» تعبير کرده و سجستاني، آزادی عقيده را آن اندازه بيان مي کند که علمای هر فرقه بدون ترس مي توانستند به بيان عقايد خود بپردازند. در ادامه با برخی از دانشمندان شیعه، و علومی که به اعتراف دانشمندان غرب، ریشه و بن مایه ی علوم امروزی است آشنا خواهید شد.
عزیزان می دانیم که اهل بیت علیهم السلام منشا علم حقیقی هستند و شاگردان مکتب اهل بیت با ورود به حوزه علم دگرگونی و تحول عظیمی در علوم مختلف ایجاد نمودند. ایرانیان نیز که شیفته علم بودند، در سطح وسیعی، به کشف و فهم علم اقدام کردند. و ضمن دریافت علوم از دانشمندان مسلمان، خود نیز منشا خدمات بسیاری در حوزه های متفاوت علوم قرار گرفتند. از جمله:
علم دستگاه های مکانیکی (عِلمُ الحِیَل): ابوالعز بن اسماعیل بن رزاز جَزَری (وفات ۶۰۲ ق) سازنده رباط انسان نما و به این علت او به عنوان پدر علم مهندسی رباتیک جهان شناخته می‌شود.

شیمی و ابزارهای آن: جابر بن حیان ملقب به پدر علم شیمی شاگرد امام صادق علیه السلام، هم چنین على بن رين طبرى(وفات 246 ق)، استاد زكرياى رازی

فیزیک وشعب مختلف آن: شیخ بهایی، که کتابی به دست خط او در موزه شهر برلین هست. که به زبان ساده فرضیه نسبیت انیشتن را 350 سال قبل از او بیان نموده است. او سرعت صوت را به دقت می دانسته است و نشان آن مسجد شاه اصفهان و تکرار صدا در زیرگنبد است.

حساب و هندسه، جبر و مقابله، مثلثات: خواجه نصیر طوسی، ریاضی دان و منجم بزرگ شیعه که ایرادات اصل پنجم اقلیدس را برطرف نمود. و اين كوشش خواجه توسط رياضي دانان بزرگ ادامه يافت ادوارد پوكوك رياضي دان انگليسى رساله خواجه را در اين مورد به لاتين ترجمه كرد.

غیاث الدین جمشید کاشانی کاشف عدد پی با چند صد رقم اعشار، يكى از مهم ترين آثار وی مفتاح الحساب است.

طب عمومی، جراحی، تشریح، طب بالینی، چشم پزشکی، آسیب شناسی: رسالة ذهبية كه منسوب به امام رضا (علیه السلام) است و گفته اند آن را براى مامون خليفه نوشته اند و حاوى پندها و اشارت طبى و مسايل مربوط به تغذيه است.

در ميان نخستين پزشكان برجسته سده هاى نخست اسلامى بايد به على بن رين طبرى كه كتاب فردوس الحكمة او اثرى جامع درباره فنون پزشكى و حاوى شرح بيماري ها و مداواى آن ها است. مباحث مربوط به طب عمومى و چشم پزشكى و دندان پزشكى و حتى بيطارى يا دام پزشكى از جمله فصول مهم اين كتاب است.

داروشناسی و داروسازی (قرابادین، ادویه ی مفرده، مرکّبه، نباتی، حیوانی و معدنی): كتابى تحت عنوان طب الائمه توسط ابو عتاب عبدالله و حسين پسران بسطام بن سابور الزيات در سده 3 ق نوشته شده كه به خواص خوراكي ها و ادويه نيز پرداخته است. ابو على سينا نيز بخش هاى مهمى از كتاب قانون خود را به داروشناسى اختصاص داده است. كتاب دوم و پنجم قانون به ترتيب درباره داروهاى مفرد و مركب است.

فیزیولوژی (وظایف الاعضاء): رساله ذهبیه منسوب به امام رضا علیه السلام شامل 14 فصل در وظايف الاعضاء حفظ الصحة اندام ها تدوين شده است.

آسمان شناسی(علم الفلک)، ستاره شناسی، حرکات اجرام سماوی، جوشناسی، رصد و زیج: منجمينى هم چون احمد بن عبدالله حبش حاسب مروزى و ابوالعباس احمد بن محمد بن كثير فرغانى. آثار فرغانى در اروپاى قرون وسطى بسيار مورد نظر بوده است. تحقيقات انجام يافته تا كنون نشان مي دهد كه قبل از ابن سينا كسى ابتكاری را در ساختن ابزار اندازه گيرى نجومی به كار نبرده است. او در اندازه گيرى، خط مستقيم مدرج را جايگزين دايره مدرج كرده است كه بدين وسيله تقسيمات جزیی تر و دقيق ترى را روى آن مي توان انجام داد. هم چنين ابوريحان بيروني ٧٠٠ سال قبل از نيوتن جاذبه زمين را با محاسبات دقيق رياضي آن بيان كرده است.

الحمد لله الذی جعلنا من المتمسکین بولایه امیرالمومنین و الائمه المعصومین علیهم السلام سپاس پروردگار عالمیان را که ما را از متمسکین به ولایت امیر المومنین و ائمه علیهم السلام قرار داد.

به مناسبت ایام عید سعید غدیر، بزرگ ترین عید الهی و به شکرانه نعمت ولایت مولی الموحدین علی ابن ابیطالب علیه السلام جا دارد که ما ایرانیان مانند اجداد گران قدر خویش قدردان این موهبت الهی باشیم. و در بزرگداشت غدیرخم و مناسبت های دیگر مذهبی کوشش نماییم. و پيام غدير را به نسل هاي بعد از خود برسانيم. در این جا به برخی از آداب عید سعید غدیر اشاره می کنیم: لباس نو پوشيدن و عطر زدن، عيدي دادن، شادي نمودن و شاد كردن ديگران، صله رحم به خصوص ديدار و اكرام سادات، برپايي جشن و نذري دادن، چراغاني درب منزل و محل كار و...

به امید توفیق انجام این توصیه های با ارزش برای همه ی عزیزان.

امام صادق علیه السلام فرمودند: شیعیان ما از اضافه گِل ما خلق شده اند، در شادی ما شاد و در غم ما غمگین می شوند.

ایرانیان عزیز در این سال ها ثابت کرده اند، در محبت اهل بیت علیهم السلام درنگ نمی کنند همان گونه که در سال های گذشته و هم زمانی ماه محرم و عزاداری سید الشهدا علیه السلام با نوروز، حرمت نگه داشته و آداب خوب نوروز را در پی مراسم عزاداری حفظ نمودند. در این سال های پیش رو نیز که نوروز با غم از دست دادن مادر مهربانشان، نور چشم رسول خدا حضرت زهرا سلام الله علیها همزمان شده است. به سنت های اصیل نوروز مانند دید و بازدید ها اکتفا می کنند و حرمت ایام فاطمیه را نگه خواهند داشت. ما شيعيان صاحب عزا هستيم. همان گونه كه در عزاي مادرمان مشكي از تن به در نمي كنيم در عزاي دخت گرامي پيامبرمان نيز سياه پوش خواهيم بود.

به امید ظهور باشکوه مهدی فاطمه سلام الله علیهما و برقراری جشن ها و مراسم دینی همراه آن بزرگ وار.