روز پانزدهم ذی الحجه سال 212 هجری قمری ولادت با سعادت امام هادی علیه السلام در روستای صریا در نزدیکی مدینه به وقوع پیوست.(1) نام مبارک آن حضرت علی و کنیه شریفش ابوالحسن ثالث بود. القاب ایشان نجیب، مرتضی، هادی، نقی، عالم، فقیه، امین، موتمن، طیب، عسکری و ابن الرضا بود.(2)

پدر بزرگ وار آن حضرت امام جواد علیه السلام و مادر گرامیشان سمانه معروف به سیده بود. در مورد چهره ظاهری امام هادی علیه السلام نوشته اند که او قامتی معتدل و پر شکوه، چهراه ای سفید متمایل به سرخ، چشم های درشت، ابروهای گشاده، سیمایی شاداب، دلی آرام، وقار و هیبتی چشم گیر داشت. به گونه ای که خود به خود حاضران و بینندگان را به خضوع و تعظیم در برابرش فرا می خواند، لذا در وصفش چنین گفته شده است: او پاکیزه ترین و خوش بوترین انسان ها از نظر روح و روان بود و راست گوترین زبان را داشت. از نزدیک با نمک ترین و از دور کامل ترین انسان ها بود. هر گاه سکوت می کرد، هیبت و شکوهش آشکار، هر گاه سخن می گفت مقامش چشم گیر می گردید.

نشانه خاندان رسالت از سیمایش می درخشید، چرا که او میوه درخت رسالت و شاخه ای از باغستان نبوت و گزیده ای از دودمان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم بود.(3) دوران زندگی امام هادی علیه السلام مقارن با خلافت شش تن از بدترین خلفای عباسی بود: معتصم، واثق، متوکل، منتصر، مستعین و معتز. امام هادی علیه السلام پس از شهادت پدر بزرگ وارشان در هشت سالگی به امامت رسیدند. آن حضرت در همان دوران خردسالی آن چنان از علم و هوشیاری و کمالات فوق العاده برخوردار بود که اطرافیان را حیران می کرد. امام دهم علیه السلام هم چنین در راستای انتشار مکتب تشیع به تربیت شاگردان متعددی پرداخت که حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام، ابن سکیت اهوازی، ابو هاشم جعفری، جعفر بن سهل و اسماعیل بن مهران از آن جمله اند. آن حضرت در تحکیم و استواری فقه اهل بیت علیهم السلام عقاید و فرهنگ گران سنگ تشیع، همت جدی و وسیع نمود. در این راستا با فرقه های مختلفی چون صوفیه، واقفیه، غلات، جبریه و ... که در آن زمان به ترویج عقاید انحرافی خویش می پرداختند، مبارزات جدی کرد.(4)

-----------------------------------------

منابع:

1-اعلام الوری،ج2،ص109. فیض العلام،ص121. بحار الانوار،ج50،ص116.
2-مناقب آل ابی طالب علیه السلام،ج4،ص342.
3-اعیان الشیعه،ج2،ص37.
4-ر.ک سیره چهارده معصوم(محمد محمدی اشتهاردی)،ص844.