جامعه كبیره

هر یك از امامان ما - كه همواره درودهاى خداوند بر انوار مقدس آنان باد - نه تنها راهبر امت و بیان گر احكام اسلام و قرآن بودند كه نور الهى بر زمین ، و حجت كامل حق بر همه جهانیان و محور كاینات هستى و واسطه فیض ‍ میان آفریدگار و آفریدگان و آیینه نورانى كمالات ماورایى و برترین قله فضیلت هاى انسانى و مجموعه همه خیرها و نیكى ها و تجلى گاه علم و قدرت خداى متعال و نمونه كامل انسان واصل به خدا و معصوم از سهو و نسیان و خطا و در ارتباط با ملكوت گیتى و جهان غیب و فرشتگان و آگاه به گذشته و آینده دنیا و آخرت و گنجینه اسرار الهى و وارث همه كمالات پیامبران نیز بوده اند؛ آرى وجود مبارك محمّد و آل محمّد صلّى الله علیه و آله و سلم مركز پرگار وجود، و سیطره ولایت ارجمندشان فوق ولایت پیامبران و رسولان است و چنان است كه براى غیر ایشان قابل درك نیست و به اراده خداى سبحان ، ویژه پیامبر صلّى الله علیه و آله و سلم و اهل بیت معصوم علیهم السلام اوست و هیچ طمع كننده اى در آن امكان طمع ندارد.

مولاى گرامى ، دهمین خورشید آسمان امامت ، امام ابوالحسن هادى علیه السلام بر ما منت نهاده و انعام فرموده است كه در گفتار شگرفت و ژرف خویش در زیارتى به نام زیارت جامعه سخن را در مرغزارى از معارف جان پرور الهى به جولان درآورده و از دریاى دانش خود، بارانى از درّ و گهر بر تارك دوستان راستین سلسله عزیز امامت نثار نموده ، و در خور عقل ما، و نه سزاوار حقیقت امام ، گوشه هایى از زیبایى هاى بوستان خدا را حكایت فرموده است .

برخى از علماى بزرگ این زیارت را بهترین زیارت هاى جامعه دانسته اند و بزرگ مردانى چون شیخ صدوق در «من لا یحضره الفقیه » (1) و در «عیون اخبار الرضا»(2) و شیخ طوسى در «تهذیب الاحكام »(3) و علامه مجلسى رحمة الله در «بحارالانوار»(4) زیارت هاى جامعه را نقل كرده اند.

شیوایى كلام و والایى مضمون و دانش و معرفتى كه در آن موج مى زند خود گویاى اصالت این زیارت و معرف دانش ارجمند و الهى گوینده آن است . امید آن كه رهروان راه ائمه علیهم السلام از این گوهر فروزان گنجینه معارف شیعه غفلت ننمایند و در زیارت امامان بزرگ وار چه در حرم آن عزیزان و چه از راه دور با این كلمات پرنور زیارت كنند.


گفتار اول مجلسى

فاضل پرهیزكار، علامه مجلسى رحمة الله در هنگام شرح این زیارت چنین مى گوید: این زیارتى است كه جامع همه زیارت هاى امامان معصوم علیهم السلام در مزارشان ، مى باشد و زیارت كننده مى تواند به وسیله این زیارت ، تمام امامان علیهم السلام را، چه امام حاضر كه مقابل مرقدش ‍ ایستاده و چه امامى كه مرقدش دور است ، زیارت كند.

و اگر در هر بار یك یك امام به ترتیب از امام اول قصد شود و دیگر امامان علیهم السلام به تبع قصد شوند - آن طور كه من انجام دادم - نیكوتر است و من نیز به این صورت این زیارت را قرایت مى كردم كه در رویاى صادق ، مورد تایید و تحسین حضرت امام ابى الحسن على بن موسى الرضا علیه السلام قرار گرفتم .

و در هنگامى كه خداوند توفیق زیارت امیرالمومنین علیه السلام و مجاهده و ریاضت در كنار مرقد شریف آن حضرت را به من عطا فرمود، و به بركت مولایم درهاى مكاشفات كه عقل هاى ناتوان نمى توانند آن را تحمل كنند، به رویم گشوده شده بود، در رواق عمران نشسته بودم و در عالم خواب - و اگر خواستى بگو در بین خواب و بیدارى - دیدم كه در سرَّ مَن راى یعنى سامرا هستم و آرام گاه آن دو بزرگ وار بسیار بلند و مزین شده است .

در این هنگام مولایم و مولاى همه مردم ، حضرت امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشریف را در حالى كه پشت به قبر و صورت مباركش به طرف در بود، نشسته دیدم ، وقتى ایشان را دیدم با صداى بلند هم چون مداحان شروع به خواندن این زیارت جامعه كردم ، چون زیارت به پایان رسید، حضرت فرمود: چه زیارت خوبى است .

گفتم : «مولاى من ! این زیارت جد توست » و به قبر ایشان اشاره كردم .

امام فرمود: بله ، اكنون داخل شو!

پس چون داخل شدم نزدیك در ایستادم ، حضرت فرمود: پیش بیا.

گفتم : مولاى من ! مى ترسم از این كه ، با ترك ادب در محضر شما، از كافران گردم .

حضرت فرمود: اگر با اجازه ما باشد، اشكالى ندارد.

پس كمى جلوتر رفتم در حالى كه بیم ناك و لرزان بودم ، حضرت فرمود: پیش بیا، پیش بیا!

من جلو رفتم تا این كه نزدیك ایشان شدم .

فرمود: بنشین .

گفتم : مى ترسم .

فرمود: نترس !

پس من در مقابل حضرت هم چون یك بنده ذلیل در پیش گاه مولاى جلیل نشستم .

حضرت فرمود: راحت باش و چهارزانو بنشین ! زیرا پیاده و پا برهنه آمده اى و خسته شده اى .

خلاصه آن كه از طرف آن مولاى عزیز به این بنده حقیر، الطاف و بخشش هاى زیادى ، كه شمارش آن ممكن نیست ، رسید
و نیز گفتگوهاى لطیفى بین من و آن حضرت انجام شد كه من بیشتر آن را فراموش كردم . سپس از خواب بیدار شدم و بعد از این كه مدت زیادى راه زیارت بسته شده بود، زیرا موانع بزرگى در سر راه گذاشته بودند، اسباب زیارت فراهم شد و راه زیارت به صورت پیاده و پا برهنه ، همان طور كه امام زمان عجل الله تعالى فرجه الشریف فرموده بود، گشوده شد.

و هم چنین شبى در آرام گاه مقدس بودم و چند مرتبه این زیارت را قرایت كردم كه با خواندن این زیارت در آرام گاه و بین راه ، كرامات عجیبى ، بلكه معجزات بزرگى برایم ظاهر شد، كه ذكرش به طول مى انجامد.


گفتارمرحوم حاجى نورى

حاجى نورى مى نویسد: سید احمد رشتى در سفر حج خدمت امام عصر علیه السلام شرف یاب شد و آن گرامى با خواندن نافله ، زیارت عاشورا و زیارت جامعه سفارش نمود و فرمود:

شما چرا نافله نمى خوانید؟ نافله ، نافله ، نافله . شما چرا عاشورا نمى خوانید؟ عاشورا، عاشورا، عاشورا. شما چرا جامعه نمى خوانید؟ جامعه ، جامعه ، جامعه .(5)

پی نوشت ها

1. من لا یحضره الفقیه ، ج 2، ص 370.

2. عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 277.

3. تهذیب الاحكام ، ج 6، ص 95.

4.
بحارالانوار، ج 102، ص 127 - 144.

5. نجم الثاقب ، ص 342، 343.

منابع:

چهره هاى درخشان چهارده معصوم علیهم السلام- سید عبدالله حسینى دشتى

چهره هاى درخشان سامرّاء- حضرت امام هادى و امام عسكرى علیهماالسلام - على ربانى خلخالى

منبع سایت: تبیان