خزاز قمی (از علمای بزرگ شیعه در قرن چهارم)- در کتاب كفاية الأثر في النص على الأئمة الإثني عشر صفحه 226 تا 229 و همچنین علامه بزرگ محمدباقر مجلسی رحمه‌الله در مجموعه شریف بحارالانوار (جلد: 44 صفحه 139) حدیثی از امام حسن مجتبی علیه‌السلام نقل نموده‌اند که برای صاحبان خرد و کسانی که گوشی برای شنیدن دارند کافی است تا بدان هدایت شوند و از گزند افعی دنیا خلاص شوند و بیدار شوند و ببینند چگونه اژدهای نفس با افیون خاموش غفلت، مردمان آرمیده در خواب را به‌آرامی بلعیده و با خود به پرتگاه هلاکت می‌برد؛ و اما متن روایت چنین است:

جناده گفت: به ملاقات حسن بن علی (علیهماالسلام) در آن بیماری‌اش رفتم که وفات نمود و در مقابلش تشتی بود که در آن خون ریخته شده بود و پاره‌های جگر ایشان براثر سمی که معاویه به ایشان خورانده بود (از دهان مبارکش) خارج می‌گشت.




پس من گفتم ای آقای من چرا خود را معالجه نمی‌کنید؟ و امام علیه‌السلام فرمودند مرگ را با چه چیزی معالجه کنم؟ پس من عرض کردم: انالله و انا الیه راجعون.


سپس امام به من رو کرده و فرمودند: به خدا قسم رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله) به ما خبر داد که امر امامت را دوازده نفر مالک می‌شوند از نسل علی و فاطمه صلوات الله علیهما و همگی ایشان مقتول خواهند شد یا مسموم.
سپس تشت را از مقابلش برداشت و گریست.


جناده می‌گوید: به امام علیه‌السلام گفتم ای فرزند رسول خدا مرا موعظه کن. پس ایشان فرمودند: باشد (آری).



(آن حضرت فرمودند): آماده شو برای مسافرتت! و بارو بنه‌ات را قبل از این‌که ناگهان وقت رفتن برسد مهیا کن؛ و بدان که تو در پی دنیا می‌گردی درحالی‌که مرگ در طلب تو می‌گردد.


و هم ‌و غم روزی را که هنوز نیامده است (فردا) را بر روزی که در آن هستی (امروز) بار نکن؛ و بدان که تو بیش از نیازت از مال دنیا برداشت نمی‌کنی مگر آنکه خازن دیگری هستی (برای دیگری جمع می‌کنی).



و بدان (نسبت به نحوه صرف مال) در حلال آنچه جمع کردی باید حساب بدهی و در حرام آن عقاب می‌شوی و نسبت به مال شبهه (آنچه نمی‌دانی حلال است یا حرام) نیز عتاب خواهی شد.



پس دنیا را در حد یک لاشه مردار در نزد خود تنزل بده! به‌اندازه کفایت (از گرسنگی نمردن) از آن بردار. پس اگر آنچه برداشتی حلال بود، زاهد بوده‌ای؛ و اگر حرام هم بود بار سنگینی بر دوش تو نیست چراکه به جهت نمردن از گرسنگی برداشته‌ای و اگر عتابی برای آن‌هم باشد عتابی سبک است.



برای دنیای خودت گونه‌ای عمل کن که همواره در آن هستی (در جمع‌آوری دنیا عجله نکن گویا تا ابد فرصت داری) ولی برای آخرت خود به‌گونه‌ای عمل کن که فردا خواهی مرد (عجله کن زیرا تا فردا بیشتر فرصت نداری).



هرگاه اراده کردی در میان مردم عزیز باشی بی قوم و قبیله و مهابت داشته باشی بدون پست و مقام، پس خارج شو از ذلت معصيت خدا به‌سوی عزت طاعت خدا.


و اگر (زندگی دنیا و حاجات آن) تو را به گرفتن رفيقى وادار نمود، باکسی رفاقت كن كه هنگام همراهي تو را زينت دهد (يعنى كردار و رفتارش در موقع همراهى با تو موجب آبروى تو گردد و مانند زينتى براى تو باشد) و هرگاه خدمت او كردى (آبروى) تو را حفظ كند و اگر از او كمك خواستى تو را كمك كند، هرگاه سخن گفتی، گفتارت را تصديق كند و هر زمان‌بر دشمن حمله كنى تو را تقويت كند و اگر دست كمك به سويش دراز كردى تو را مدد كند و اگر در كارت شكستى پيدا شود برطرف كند و هرگاه نيكى از تو بيند فراموش نكند، اگر دست مسألت به سويش دراز كنى از عطايش محرومت ننمايد و اگر به زبان نياورى او در عطا پیش‌دستی كند و هرگاه سختى‏ها و بلاها به او رو آورد مبتلا شدنش تو را بدحال كند، رفاقت كن باکسی كه از ناحيه او به تو گرفتارى و بلايى نرسد و به‌واسطه او در روش‌هایت انحرافى پيدا نشود و اگر گاه تقسيم مال يا غير آن ميان شما نزاعى شد تو را بر خويش‏ مقدّم دارد.



جُناده‌ به‌ دنبال‌ اين‌ مطلب‌ می‌گوید: پس نفس حضرت به شماره افتاد و رنگ مباركش زرد شد به‌طوری‌که بر آن حضرت ترسناك شدم، (در اين هنگام) حضرت امام حسين علیه‌السلام و اسود بن أبى الاسود (يكى از اصحاب رسول خدا صلی اللَّه عليه و آله) وارد شدند. حضرت سیدالشهداء امام حسن را در برگرفت و سر مباركش و ميان دو ديدگانش را بوسيد و نزدش نشست، پس مقدارى آهسته با هم صحبت كردند، پس ابو الاسود گفت: إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ راجِعُونَ‏ امام حسن عليه السّلام خبر مرگ خود را به برادرش مى ‏دهد.