بسم الله الرحمن الرحیم

آفتاب و ماه و ستارگان و آنچه در آسمان دنیاست و آنچه در زیر آن است نیز بر امام حسین علیه السلام گریستند.

• علامه مجلسی(ره) در بحار از ابوذر حدیثی را روایت و نقل کرده است که گفت:

«اگر بدانید چقدر حزن و اندوه و الم وارد می شود بر اهل دریاها در وقت موج آنها و بر ساکنین کوه ها و تلّ ها و بیابان ها و اهل آسمان ها و از شهادت آن حضرت، هر آینه به ذات خدا قسم آن قدر می گریستید که روح های شما از بدن هایتان مفارقت کند و از گریه هلاک شوید:

«و ما من سماء یمرّ به روح الحسین الاّ فزع له سبعون الف ملک یقومون قیاماً ترعد مفاصلهم إلی یوم القیمة».
یعنی: (نبود هیچ آسمانی که بر او بگذرد روح امام حسین(ع) مگر آنکه به جزع و فزع در آید از برای او هفتاد هزار ملک که همه آنها از جاهای خود برخیزند، و مفصل های آنها می لرزد تا روز قیامت).

«و ما من سحابة ثمرّ و ترعد و تبرق إلاّ لعنت قاتله».
(و هیچ ابری نمی گذرد که از آن رعد و برق ظاهر شود مگر اینکه لعن می کند بر قاتل آن حضرت).
«و ما من یوم إلاّ و تعرض روحه علی رسول الله فلتقیان».
(و هیچ روز نمی گذرد مگر آنکه عرضه می شود روح آن حضرت بر رسول خدا(ص) و یکدیگر را ملاقات می کنند)».( کامل الزیارات، ص 73؛ بحارالأنوار، ج 45، ص 219)

• شخصی (از مخالفان و دشمنان)، از کنار امام علی(ع) عبور می‌کرد؛ ایشان را مخاطب قرار داده و این آیه قرآن را خواند: «فَما بَکَتْ‏ عَلَیْهِمُ‏ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ‏ وَ ما کانُوا مُنْظَرِینَ‏» (بیان این آیه در این موقعیت برای اهانت به آن امام گفته شده بود)

در همین هنگام امام حسین(ع) از آن‌جا عبور می‌کرد که حضرت علی(ع) به ایشان اشاره کرد و فرمود: «اما این شخص همان است که آسمان و زمین بر او گریه خواهند کرد». و سپس ادامه دادند: «آسمان و زمین بر هیچ‌کس گریه نکرد، مگر برای دو شخص یکی یحیی بن زکریا و دیگری فرزندم حسین(ع)».[ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب،‏ ج 2، ص 291، دار الکتاب، قم، چاپ سوم، 1404ق.]

• سعد اسكاف روایت كرده كه امام باقر(علیه السلام) فرمود: كشنده حضرت یحیى‏ بن زكریا زنازاده بود، و كشنده حسین بن على علیهماالسلام نیز زنازاده بود، و آسمان سرخ نشد مگر براى آن دو . ارشاد، ترجمه رسولى محلاتى، ج‏2، ص: 135، ناشر: اسلامیه‏

• امام باقر(ع) در مورد آیه: «فَما بَکَتْ‏ عَلَیْهِمُ‏ السَّماءُ وَ الْأَرْضُ‏» فرمودند:" لم تبک السماء على أحد قبل قتل یحیى بن زکریا حتى قتل الحسین ع فبکت علیه‏" : «آسمان و زمین تا قبل از مرگ یحیی بن زکریا بر کسی گریه نکرد تا این‌که حسین(ع) کشته شد و بر او نیز گریه کرد».[ قطب الدین راوندی، سعید بن هبة الله، قصص الأنبیاء(ع)، محقق، مصحح، عرفانیان یزدی، غلامرضا، ص 221،‌ مرکز پژوهش‌های اسلامی، مشهد، چاپ اول، 1409ق]

• در برخی از روایات اهل سنت از برخی صحابه چنین نقل شده است:
«از زمانی که دنیا به وجود آمد، آسمان بر کسی گریه نکرد مگر بر دو شخص. شخصی به صحابی پیامبر گفت:‌ مگر این‌گونه نیست که آسمان و زمین بر مؤمن [فوت شده] گریه می‌کند؟ صحابی گفت: همان مقام متعلق به مؤمن بر او گریه می‌کند؛ آنجا که عمل او بالا می‌رود [اما گریه بر آن دو این‌گونه نبوده و تنها منحصر به موضع خاصی نیست]». [ الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج ‏6، ص 31]

• البته در برخی از منابع اهل سنت و شیعه، روایاتی وجود دارد که در آن بیان شده آسمان و زمین بر افرادی غیر از یحیی(ع) و امام حسین(ع) نیز گریه می‌کند:

«همانا شخص عالِم، زمانی که فوت کند، آسمان و زمین چهل روز برای آن گریه می‌کنند».[ الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج 6، ص 30.] شبیه همین روایت در مورد مؤمن نیز ذکر شده که البته در آن تنها گریه زمین ذکر شده است. در روایت دیگری به نقل از پیامبر اکرم(ص) این‌گونه آمده است: «هیچ مؤمنی نیست مگر این‌که برای او دو دروازه [در آسمان] وجود دارد؛ از یکی عمل او به بالا می‌رود و از دیگری رزق و روزی او پایین می‌آید؛ زمانی که مؤمن می‌میرد این دو برای او گریه می‌کنند».[ طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 9، ص 98، ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش]

اما این روایات با انحصار گریه برای حضرت یحیی و امام حسین(ع) -که در روایات دیگر ذکر شده است- منافات ندارد؛ زیرا می‌توان گریه آسمان و زمین در مورد شهادت امام حسین(ع) و یحیى بن زکریا را دارای جنبه عمومى دانست که در تمام آسمان‌ها صورت می‌گیرد، و آنچه در روایت اخیر و در مورد مؤمنان و علما ذکر شده را دارای جنبه موضعى دانست؛[ تفسیر ن1مونه، ج 21، ص 80] بدین صورت ‌که تنها همان دو موضع مذکور در روایت (دروازه‌ای که اعمال شخص از آن بالا می‌رود و دروازه‌ای که رزق او از آن پایین می‌آید) برای او گریه می‌کنند. این تنافی ظاهری و نوع جمع آنها

• ابن قولویه در کتاب كامل الزیارات در باب بیست و ششم - گریستن تمام مخلوقات بر حضرت حسین بن على علیهماالسلام- به سندش از زراره نقل نموده كه وى گفت: امام صادق علیه السلام فرمودند: اى زراره آسمان تا چهل روز بر حسین بن على علیهماالسّلام خون بارید و زمین تا چهل روز تار و تاریك بود و خورشید تا چهل روز گرفته و نورش سرخ بود و ... كامل الزیارات، ترجمه ذهنى تهرانى‏، حدیث 6، ص 258، انتشارات پیام حق‏


----------------------------------
پدید آورندگان :
- گروه تحقیق سروش بیداری غدیر خم
- علی آقاجانی