ایام شهادت امام باقر (علیه السلام)، روزهایی است که حجاج بیت الله الحرام، مدینه را به قصد انجام مناسک حج، به طرف مکه ترک کرده و مدینه در غربت عجیبی به سر می برد، این روزها کمتر کسی به فکر زیارت امام باقر (علیه السلام) می باشد و عظمت حج و مکه، همه نگاه ها را به خود جلب کرده است.

اهل بیت پیامبر علیهم السلام ، دانایان امت و پایه های فکری اسلام هستند. ایشان جانشینان واقعی پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله هستند، اما بسیاری از مردم چنان معرفتی به ایشان نداشته اند. در این جا گوشه ای از یک مجلس علمی که با محوریت امام جواد علیه السلام برگزار شده است را می آوریم و کمی درباره سخنان آن حضرت می اندیشیم.

هشتمین امام معصوم در انتظار پسر و شیعیان در تب و تاب‏ رویت جمال جواد الائمه علیه‌السلام بودند. حدود چهل و هفتمین بهار عمر امام رضا علیه السلام سپرى مى‏ شد اما هنوز فرزندى كاشانه پر فروغش را فروزان نساخته بود. از طرفى حضرت مورد طعنه دشمنان و زخم زبان ‏آن ها قرار داشت كه گاه به وسیله نامه نیز آن حضرت را مورد آزار قرار مى‏ دادند كه نمونه آن را مى‏ توان در مكتوب «حسین ابن ‏قیاما» مشاهده كرد.

اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام معدن علمی هستند متصل به خدا. این نگاران به مکتب نرفته مجرای فیضی اند که از خداوند متعال تا بندگان او در جریان است. علوم و معارف هم بخشی از این فیض بی منتها ست که بعد از سیراب کردن جان آن جانان از لب و قلم پاک آن ها نصیب تشنگان آن معارف می شود.

نام شریفش جعفر، کنیه اش ابوعبدالله و ابواسماعیل و لقب هایش فاضل، قائم، طاهر، کافل، منجی و مشهورترین آن ها صادق بود. در روز جمعه هفدهم ربیع الاول سال 83 هجری قمری هنگام طلوع فجر درمدینه چشم به جهان گشود و در بیست و پنجم شوال سال 148 هجری قمری در سن شصت و پنج سالگی در مدینه چشم از جهان فرو بست و در کنار پدر و جد خود، امام باقر و امام سجاد (علیهم السلام) و عموی جدش امام حسن مجتبی (علیه السلام) در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد. پدرش 26ساله بود که او زاده شد. دوازده سال از عمر شریفش را در کنار جدش امام سجاد (علیه السلام) و نوزده سال را در کنار پدرش امام باقر (علیه السلام) گذراند.

مدت امامت آن امام همام 34 سال بود که حدود هجده سال آن (132-114ه ) همزمان با حکومت امویان بود و شانزده سال آن (148-132 ه ) همزمان با حکومت عباسیان.

با این که فضایل ششمین پیشوای راستین، حضرت امام صادق علیه السلام بیش از آن است که بتوان به قلم آورد، اما ما معتقدیم که «آب دریا را اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشید» از این رو، در این سطور برآنیم تا به اختصار بعضی آموزه های اخلاقی آن حضرت را بر می شماریم.

همه ما با كلمه « مذهب جعفری » آشنا هستیم و می دانیم كه علت نام گیری مذهب تشیع به این نام مبارك این است كه از بین ائمه هدی علیهم السلام امام صادق علیه السلام بیشترین مجال را برای تبیین حقایق دین جد بزرگ وارشان پیدا نمودند تا جایی كه به عنوان مثال شیخ مفید رحمه الله می نویسد : « اصحاب حدیث اسم های راویان ثقه – علی رغم اختلاف آن راویان در گفتار و اندیشه ها - كه از امام صادق علیه السلام روایت نموده اند را جمع كرده اند كه عدد آن به چهار هزار مَرد می رسد »(1) .

مسلمانانی که به جانشینی بی فاصله امام علی بن ابی طالب علیه السلام و یازده فرزند ایشان بعد از پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله اعتقاد دارند، شیعه امامیه یا شیعه جعفری نامیده می شوند.

«جعفر» نام ششمین امام شیعیان است که تاثیر گذاری فراوانش در پرورش تشیع موجب شد تا شیعیان دوازده امامی به نام آن جناب شناخته شوند.(1) یکی از آموزه های امام جعفر صادق علیه السلام که علاوه بر ساحت گفتار، در ساحت تربیت شاگردان و همچنین سیره عملی ایشان نمایان است، حفظ وحدت در جامعه اسلامی است. جامعه ای که در آن، عمده جریان مطرح در برابر تفکر اصیل شیعی، جریان اهل سنت است.

امام ششم حضرت امام جعفر صادق علیه السلام در سال 80 یا 83 ه متولد و در سال 148 ه در مدینه وفات یافت . پدر بزرگ وارش امام محمد باقر علیه السلام پنجمین امام شیعه و دارای کرسی تدریس برجسته ای در آن شهر بود مادر آن حضرت «ام فروة» دختر قاسم بن محمد بن ابوبکر می باشد.

در این یادداشت کوتاه ، نگاهی به جای گاه و منزلت آن حضرت از دیدگاه دانشمندان برجسته اسلامی می اندازیم(1) و در ادامه با اشاره به فرمایشی از حضرت به نکته ای درباره وظیفه ما به عنوان شیعیان جعفری می پردازیم .

کی از مسایل مهم تعلیم و تربیت مساله امیدواری به آینده است. حاکم شدن روحیه ضعف و شکست بر افکار فرد و جامعه نتیجه ای جز بدبختی و سقوط به دره شقاوت در بر ندارد. دین مبین اسلام که عهده دار رساندن هر فرد به كمال واقعی و شایسته اش می باشد در آموزه های متعددی پیروان خود را نسبت به آینده امیدوار و خوشبین نموده است .