یکی از مطالبی که بزرگان علم و ادب در تمجید از کلام حضرت امیر علیه السلام و اعجاز سخنان ایشان بیان کرده اند خطبه بی الف و خطبه بی نقطه حضرت است. خطبه «بدون الف» در مجامع علمي مسلمين حرکت فکري ايجاد کرد و يک نهضت ادبي به وجود آورد.
ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغةمی گوید: بسياري از مردم ، روايت کرده‏اند که گروهي از ياران پيامبر خدا بحث مي‏کردند که: «کدام يک از حروف الفبا، بيشترين کارايي را در کلام دارد؟» و همه بر حرف «الف» اتّفاق کردند .

حضرت علي ‏عليه السلام فرمود:....( وحضرت خطبه بدون الف را ایراد فرمودند.) [1]
ما در اینجا به نقل این مطلب از ابن شهر آشوب اکتفا می نماییم:
ابن شهرآشوب در المناقب آل أبي طالب به نقل از امام رضاعليه السلام ، از پدران بزرگوارش می گوید: ياران [ پيامبرصلي الله عليه وآله] گِرد آمدند و در اين خصوصْ سخن مي‏گفتند که «الف» در کلام ، بيشتر از ديگر حروف ، کاربُرد دارد . امام علي‏عليه السلام به بِداهه و بي‏درنگ ، سخنان زيبايي [ بدون الف] ایراد فرمود که اوّلش چنين بود: «حمِدْتُ مَن عَظُمَتْ مِنَّتهُ‌، وَ سَبَغَتْ نِغْمَتُهُ‌، وَ سَبَقَتْ رَحْمَتُهُ‌، وَ تَمَّت کَلِمَتُهُ‌، وَ نَفَدَتْ مَشِيَّتُهُ‌، وَ بَلَغَتْ قَضِيَّتُهُ... سپاسْ مي‏گويم کسي را که منّتش عظيم ، نعمتش فراگير ، رحمتش پيشاپيش ، کلامش کامل ، اراده‏اش نافذ و فرمانش رساست . . .» تا آخر خطبه . .

آن‏گاه ، بدون درنگ نمودن، سخناني بدون نقطه فرمود که آغازش چنين است: « الحَمْدُ لِلَّهِ أهْلَ الحَمْدِ وَ مَأوَاهُ‌، وَ لَهُ أوْکَدُ الحَمْدِ وَ أحْلاَهُ‌، وَ أسْرَعُ الحَمْدِ وَ أسْرَاهُ‌، وَ أطْهَرُ الحَمْدِ وَ أسْمَاهُ‌، وَ أکْرَمُ الحَمْدِ وَ أَوْلاَهُ ... سپاسْ خداي را که شايسته و سزاوار سپاس است ، و سپاسِ با تأکيد و شيرين‏تر و سريع‏تر و آشکارتر و والاتر و گرامي‏تر و شايسته‏تر ، از آنِ اوست . . .» تا آخر خطبه .
هر دوي اين دو خطبه را در [ کتاب خود:] المکنون و المخزون آورده‏ام .

از خطبه بي نقطه يکي کوتاه است مانند:
الحمدللَّه اهل الحمد و مأواه و له اؤکد الحمد و اوحده اسرح الحمد و اسراه و اطهر الحمد و اسماه و اکرم و اولاه الخ.
و ديگري طولاني است مانند: