ماه "ربیع الاول" همان گونه كه از اسم آن پیداست بهار ماه ها مى باشد؛ به جهت این كه آثار رحمت خداوند در آن هویداست . در این ماه ذخایر بركات خداوند و نورهاى زیبایى او بر زمین فرود آمده است . زیرا میلاد رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) در این ماه است و مى توان ادعا كرد از اول آفرینش ‍ زمین رحمتى مانند آن به خود ندیده است .

- از عصر امام باقر (ع) تا تاسیس آل بویه
عصر امام باقر و امام جعفر صادق ( علیه السلام ) یکی از دوران های حساس برای شیعه به شمار می آید، چه دراین روزگار دولت امویان هم چون سابق دارای قدرت و منزلت قوی نبود و تهدیدات بر علیه این حکومت آغاز گردیده بود. درعصر امام باقر (ع) مراسم و مجلس عزا به صورت دسته جمعی در بیت حضرت بر پا می شد و در این مجالس شا عران و مداحان اشعاری را در مرثیه امام حسین (ع) قرائت می کردند. وقتی که کمیت اسدي شاعر بزرگ شيعي به شهر مدينه آمد به خدمت امام باقر(ع) مشرف شد و اظهار نمود که در باره امام حسین (ع) چند بیت شعر گفته ام حضرت فرمود بخوان، آن گاه کمیت شروع به خواندن اشعاری در مرثیه امام حسین ( ع) نمود، كه امام سجاد را به گريه در آورد.( الغدیر، علامه امینی، ج (2)، ص 202 )

اندیشه - تأثیر قیام عاشورا بر اندیشه مردم جهان، حتی غیرمسلمانان بسیار گسترده است. عظمت قیام عاشورا و اوج فداکاری امام حسین علیه‌السلام و یارانش سبب شده است که بسیاری از اندیشمندان و صاحب‌نظران غیرمسلمان درباره این نهضت و حماسه‌آفرینان آن مقالات متعددی به رشته تحریر درآورند و یا سخنانی در این‌باره ایراد نمایند. در این نوشتار کوتاه برآنیم که بصورت مختصر به برخی از آنها اشاره نماییم

ياران حسين (ع) آنچه در دشت تفتيده نينوا به جاي آوردند، آبياري تا ابد نهال جوان اسلام بود و آن چه در پاي مولاي خويش بذل كردند، جانشان. آنان تا ابد، بهترين اصحاب و نمونه ترين شهيدان راه خدا خواهند بود و جايگاه شان مايه حسرت و غبطه راهيان كوي دوست.

در کتاب - مصباح الزائر- به قلم عالم بزرگوار شیعی سید ابن طاووس (رحمة الله علیه) در باب " فضل تربت کربلا " حدیث طولانی مذکور است. مضمون فرازهایی از این حدیث شریف تقدیم می گردد.

مدینه، مسجد مباهله، شمال قبرستان بقیع، سال نهم هجری، روز 24 ذی الحجة...

این مکان و زمان اشاره به رویدادی فوق العاده مهم و با عظیمت دارند، واقعه ای که هنوز هم با روشنایی خیره کننده خود تاریکی ها را می زداید و معبری عطر آگین و با طراوت به سوی سعادت می گشاید.

مفضل بن عمر مى‏گوید: به امام صادق (علیه السلام) گفتم: مسلمانان چند تا عید دارند؟

فرمود: چهار عید، گفتم: من عید فطر و قربان و جمعه را مى‏شناسم فرمود: بزرگترین و شریف‏ترین آنها روز هجدهم ذیحجه است و آن روزى است که در آن روز پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله) امیر المۆمنین (علیه السلام) را بلند کرد و او را براى مردم به جانشینى نصب کرد.

اگر كسى بتواند در روز عرفه خود را به «عرفات» یا به كربلا برساند، بهترین مكانها را براى دعا انتخاب كرده است. و گویا این روز مختص به دعاست.

آن شب در ملکوت خدا، شوری دیگر برپا بود. فرشتگان و کروبیان همه در جشنی با شکوه به شادی مشغول بودند. همه جا سخن از صدور فرمان الهی مبنی بر پیوند دو نور یعنی علی(ع) و فاطمه(س) بود. در شهر مدینه نیز این روزها این موضوع نُقل مجالس بود. ملکات و فضائل اخلاقی، زیبائی ظاهری و باطنی، اصالت و شرافت خانوادگی و موقعیت خاص پیامبر چشم‏ها و دل‏ها را بسوی خانه پیامبر می‏کشاند و توجه بسیاری از مردان جوان مدینه را به این دُرّ گرانبها جلب می‏کرد.

روز مبارکی که مردم در آن شادی می کنند و به یکدیگر تبریک می گویند، روز جشن اهل اسلام، بازگشت هر ساله روزی که شادی و سرور همراه دارد و ... (1)
امام علی علیه السلام در مورد محتوایی که موجب سرور و عید گرفتن می شود، می فرماید: «کل یوم لایعصی الله فیه فهو یوم عید؛ (2) هر روزی که در آن عصیان خدا نشود، روز عید است.»