محمود بن لُبید گوید : پس از آنکه رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به شهادت رسیدند، فاطمه سلام الله علیها بر سر مزار شهیدان و از جمله حضرت حمزه رفته بود. حضرت را دیدم که آنجا نشسته وگریه می کند. چیزی نگفتم تا اینکه ساکت شد. جلو رفته سلام دادم و گفتم: ای بانوی زنان جهان! به خدا سوگند رگهای قلبم از گریه شما پاره شد. فرمود: ای ابوعمر گریه شایسته و سزاوار من است. من به مصیبت فقدان بهترین پدران، که رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم باشد، گرفتار شده ام. ای وای! که چقدر مشتاق دیدار رسول خدایم. بعد این شعر را سرود:

آنگاه که کسی می میرد، از او کمتر یاد می شود. ولی به خدا سوگند که یاد پدر من از
هنگام مرگش بیشتر شده است .

«...موضوع شگفت انگیزتر و مصیبت هولناک تر، پس از انکار حق تو، غصب فدک بود از صدیقه طاهره، حضرت زهرا سرور زنان( علیها السلام). پس از آنکه گواهی تو و دو بزرگوار از نسل تو و عترت مصطفی(صلی الله علیه وآله) را رد کردند. در حالی که خدای متعال درجه شما را بالا برد و منزلت شما را بر امّت برتری داد، و فضیلت شما را آشکار کرد و از آلودگی زدود و پاک و پاکیزه نمو...»

یا ابتاه،یا رسول الله
ولدی یا مهدی ادرکنی،ادرکنی،ادرکنی
این عبارت چیست که قطب عالم وجود آن عصمت الله تامه فریاد می کشد. این عبارت حتی در شهادت پدر هم گفته نشده است،گویا واقعه و مصیبت بسیار عظیم و سنگینی رخ داده که حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، فرزندش حضرت مهدی عجل الله فرجه الشریف را می خوانند. و واقعأ؛

سینه ای کز معرفت گنجینه اسرار بود کی سزاوار فشاران در و دیوار بود

در تفسیر فرات از امام صادق علیه السلام در ذیل آیه شریفه(انا انزلناه فی لیلة القدر)نقل کرده است که فرمودند:
مراد از (لیلة) فاطمه علیها السلام و مقصود از (قدر) خداوند است،پس هر که فاطمه علیها السلام را آن طور که سزاوار است و حق معرفت او است بشناسد شب قدر را درک کرده است،و همانا آن حضرت (فاطمه) نامیده شده است زیرا مردم از شناخت او باز داشته شده اند و عاجزند.

شخصیت زهراى اطهر(سلام الله علیها)، در ابعاد سیاسى و اجتماعى و جهادى، شخصیت ممتاز و برجسته ‏اى است؛ به طورى كه همه‏ ى زنان مبارز و انقلابى و برجسته و سیاسىِ عالم می توانند از زندگى كوتاه و پُرمغز او درس بگیرند.

حضرت زهرا سلام الله علیها، نمونه بندگی خاص خدا بود، او حیات خویش را در آینه پیروی از امر خداوند متعال می دید. نمازها و دعاهای متعددی که از آن حضرت روایت گردیده، خود نمودی است بر زندگی حق مدارانه و سراسر بندگی آن بانوی یگانه. از حضرت رسول صلی الله علیه و آله روایت شده: «هر زمان که زهرا در محراب عبادت به پیش گاه خداوند جل جلاله می ایستد، نور زهرا برای فرشتگان آسمان می تابد، آن گونه که نور ستارگان برای زمینیان روشن است، و خداوند عز وجل به فرشتگان خطاب می کند ای فرشتگان من! بنگرید به سرور کنیزانم زهرا، که چگونه در پیش گاه من ایستاده و بند بند اعضایش از ترس می لرزد و با جان و دل به عبادت من روی آورده است» .

به نظر می رسد بسیاری از ما باید در چگونگی روی کرد خود به اهل بیت علیهم السلام تجدید نظر کنیم. تجدید نظری که می تواند جهت زندگانی ما را به عنوان پیروان آن بزرگان عالم خلقت، دگرگون بسازد. خوب است کمی صریح باشیم! بسیاری از ما گویا اصلا توجهی به بعد علمی اهل بیت علیهم السلام یا بعد سیاسی حیات طیبه ی ایشان نداریم واقعا گمان می کنیم - هر چند ناخودآگاه - که روی کرد ما به آن بندگان عالی قدر خداوند فقط باید روی کردی عاطفی باشد. البته این روی کرد خیلی ارزش دارد ولی همه ی وظیفه ی ما نیست. کما این که اصلا ناقص دیدن آن ذوات معصوم است.

حضرت فاطمه علیهاالسلام اگرچه نمونه کامل یک زن مسلمان در تمام اوصاف و کمالات اسلامی به ویژه در حجاب و عفاف بود، ولی مسائل سیاسی و اجتماعی را نیز در مواقع حساس نادیده نمی‌گرفت، مخصوصاً در ولایت امیرالمؤمنین و به یغما رفتن فدک، [این بعدها نیز در بخش سیاسی و اجتماعی، به طور مستقل بحث شده است.] با خلیفه غاصب وقت و دارو دسته‌اش به مبارزه پرداخت و در مجامع عمومی به مناظره نشست، ولی در عین حال هرگز از پرده حجاب کامل و عفاف لازم بیرون نرفت. اینک فرازهایی از اظهارات محدثین و مورخین اسلامی را در این زمینه تقدیم می‌داریم.

از طریق عایشه و عبداللَّه بن حسن بن حسن در کتاب‌های عامه و خاصه نقل شده:

لما بلغ فاطمه علیهاالسلام اجماع ابی بکر علی منعها فدک، لاثت خمارها، و اقبلت فی لمه من حفدتها و نسا قومها، تطا فی ذیولها، ماتخرم مشیتها مشیه رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله حتی دخلت علی ابی بکر و قد حشد الناس من المهاجرین و الانصار، فضرب بینها و بینهم ریطه بیضا.... [شرح ابن ابی الحدید، ج 16، ص 211 و 249- احتیاجات طبرسی، ج 1، ص 131، چاپ نجف.]

بهترین طریق شناخت یک زن تعریف و توصیف شوهرش می‌باشد. زیرا شوهر از افراد دیگر، حتی از پدر و مادر، همسرش را بهتر می‌شناسد و بر خفایای افکار و رفتار و عادت‌های خوب یا بد او آشناتر است. بنابراین حضرت علی علیه السلام همسرش زهرا علیهاالسلام را کاملاً می‌شناسد و بهتر از دیگران می‌تواند تعریف و توصیف نماید.

"کنون خلافت را همچون اشتری مهار کرده و جهاز بر نهاده، در اختیار گیر! اما روز حشر بی گمان فرا خواهد رسید. و بدان که دادگرترین حاکم، خداوند و دادخواه‌ترین مدعّی، محمّد و بهترین میعادگاه قیامت است و در آن روز، تباهکاران به زیان در خواهند ماند."

فرازی از خطبه‌ی فدکیه حضرت زهرا(علیها‌السلام)