پدر بزرگ وار آن حضرت امیرالمومنین علیه السلام و مادر گرامی اش حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها است. همسر آن حضرت جناب عبدالله بن جعفر بن ابی طالب علیه السلام و فرزندان آن حضرت علی، عون، عباس، محمد و ام کلثوم هستند؛ که عون و محمد در کربلا شهید شدند. کنیه ایشان ام کلثوم، ام عبدالله و ام الحسن است ولی کنیه های خاص حضرت عبارتند از ام المصائب، ام الرزایا و ام النوائب.

القاب آن مخدره بسیار است و از آن جمله: عقیله بنی هاشم، عقیله الطالبین، صدیقه صغری(اشاره به مادرش که صدیقه کبری و پدرش که صدیقه کبری است)، عصمت صغری، ولیه الله، الراضیه بالقدر و القضا، صابر البلوی من غیر جزع و لا شکوی، امینه الله، عالمه غیر معلمه، فهمه غیر مفهمه، محبوبه المصطفی صلی الله علیه و آله و سلم، ثانیه الزهرا سلام الله علیها و الشریفه.(3)

از نسل علی فرزند حضرت زینب سلام الله علیها که معروف به زینبی است فرزندان زیادی به دنیا آمده اند که سیوطی رساله زینبی را درباره آن ها تالیف کرده است.(4)

ماجرای ولادت:

هنگام ولادت ایشان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در سفر بودند و امیرالمومنین علیه السلام برای نام گذاری این مولود فرمودند: بر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم سبقت نمی گیرم. تا آن که حضرت آمدند. منتظر می شوند، جبرییل نازل شد و عرض کرد: خداوند سلام می رساند و می فرماید: این دختر را زینب نام بگذار، چرا که این نام را در لوح محفوظ نوشته ایم. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم حضرت زینب سلام الله علیها را طلب کرده و بوسیدند و فرمودند: وصیت می کنم به حاضرین و غایبین که این دختر را به خاطر من پاس بدارید که همانا وی به خدیجه کبری سلام الله علیها مانند است.
سکینه و وقار آن حضرت را به خدیجه سلام الله علیها، عصمت و حیا اش را به فاطمه زهرا سلام الله علیها، فصاحت و بلاغت اش را به علی مرتضی علیه السلام، حلم و باردباری اش را به امام حسن علیه السلام و شجاعت و قوت قلبش را به حضرت سید الشهدا علیه السلام همانند نمودند.
ابن حجر در اصابه و ابن اثیر در اسد الغابه در حالات آن حضرت نوشته اند: در مجلس یزید لعنت الله علیه حضرت زینب سلام الله علیها کلماتی فرمودند که دلالت بر قوت قلب آن حضرت دارد. آن حضرت در کرم و بصیرت و حلم مشهور خاندان بنی هاشم و عرب بودند و بین جمال و جلال، سیرت و صورت، اخلاق و فضیلت را جمع کرده بودند. شب ها در عبادت و روزها روزه بودند و به اهل تقوا معروف بودند.(5)

---------------------------

منابع:

1-عقیله بنی هاشم،ص5. زینب کبری سلام الله علیها،ص17. منتخب التواریخ،ص94. ریاحین الشریعه ج3،ص33.
2-ریاحین الشریعه،ج3،ص33.
3-ریاحین الشریعه ج3،ص48
4-منتخب التواریخ،ص113. تاریخ الخمیس،ج2،ص317. تذکره الخواص،ص4.
5-حجله السلام، شماره 27، محمد غالب شافعی