اندیشه - تأثیر قیام عاشورا بر اندیشه مردم جهان، حتی غیرمسلمانان بسیار گسترده است. عظمت قیام عاشورا و اوج فداکاری امام حسین علیهالسلام و یارانش سبب شده است که بسیاری از اندیشمندان و صاحبنظران غیرمسلمان درباره این نهضت و حماسهآفرینان آن مقالات متعددی به رشته تحریر درآورند و یا سخنانی در اینباره ایراد نمایند. در این نوشتار کوتاه برآنیم که بصورت مختصر به برخی از آنها اشاره نماییم
چارلز دیکنز (نویسنده معروف انگلیسی: اگر منظور امام حسین علیهالسلام جنگ در راه خواستههای دنیایی بود، من نمیفهمم چرا خواهران و زنان و کودکانش به هم راه او بودند؟ پس عقل چنین حکم مینماید که او فقط به خاطر اسلام، فداکاری کرد.
ادوارد براون (مستشرق معروف انگلیسی): آیا قلبی پیدا میشود که وقتی درباره کربلا سخن میشنود، آغشته با حزن و الم نگردد؟ حتی غیر مسلمانان نیز نمیتوانند پاکی روحی را که این جنگ اسلامی تحت لوای آن انجام گرفت انکار کنند.
واشنگتن ایرونیگ (مورخ مشهور آمریکایی): برای امام حسین (علیه السلام) ممکن بود که زندگی خود را با تسلیم شدن بر اراده یزید نجات بخشد، لیکن مسولیت پیشوا و نهضت بخش اسلام اجازه نمیداد که او با یزید به عنوان خلیفه بیعت کند، لذا او خود را برای قبول در دشواری و مصیبت به منظور رها ساختن اسلام از چنگال بنیامیه آماده ساخت.
ماربین (خاورشناس آلمانی): حسین (علیه السلام) با قربانی کردن عزیزترین افراد خود و با اثبات مظلومیت و حقانیت خود، به دنیا درس فداکاری و جان بازی آموخت. او نام اسلام و اسلامیان را در تاریخ ثبت کرد و در عالم بلند آوازه ساخت. این سردار رشید عالم اسلام به مردم دنیا نشان داد که ظلم و بیداد پایدار نیست و بنای ستم هر چند ظاهرا عظیم و استوار باشد، در برابر حق و حقیقت چون پر کاهی بر باد خواهد رفت.
سرپرسی سایکس (خاورشناس انگلیسی):حقیقتا آن شجاعت و دلاوری که این عده قلیل از خود به نمایش گذاشتند به درجهای بوده است که در تمام این قرون متمادی هرکسی که آن را شنید، بیاختیار زبان به تحسین و آفرین گشود.
گیبون (مورخ معروف انگلیسی): با آن که مدتی از واقعه کربلا گذشته و ما هم با صاحب آن واقعه هم وطن نیستیم، لیکن مصایبی که حضرت حسین علیهالسلام تحمل کرده است، احساسات سنگ دلترین خواننده را برمیانگیزد. چنان که یک نوع عطوفت و مهربانی نسبت به آن حضرت درخود مییابد.
آنطون بارا (نویسنده مسیحی): درکتاب " حسین در تفکر مسیحی" : شما شیعیان قدر امام حسین (علیه السلام) را نمیدانید، اگر امام حسین (علیه السلام) از ما مسیحیان بود، در هر زمینی پرچمی از او بر میافراشتیم و مردم را به نام حسین(علیه السلام) به مسیحیت دعوت میکردیم.
آنطوان بارا نویسنده و روزنامهنگار که سوری الأصل و ساکن کویت است و سابقه دهها سال فعالیت مطبوعاتی و عضویت در برخی نهادهای فرهنگی بین المللی را دارد، بیش از هر چیز به خاطر نشر کتاب «حسین در تفکر مسیحی» در جهان شهره است.
او هرچند پس از انتشار این کتاب از یک سو با استقبال گسترده در برخی کشورهای اسلامی مواجه گردید اما از سوی دیگر با ممنوعیتهای جدی در برخی دیگر از کشورها مواجه شد و حتی در کویت هم از فشارها و حملهها در امان نماند. علاوه بر ممنوعیت انتشار و توزیع کتاب،کار به شکایت از وی و محاکمه او به جرم واهی اهانت به خلیفه سوم، عثمان بن عفان، کشید و مدتها به همین خاطر درگیر و گرفتار بود.
وی که در کتاب خود ـ الحسین فی الفکر المسیحی ـ به طور مفصل به موضوع بشارت حضرت مسیح به امام حسین(علیه السلام) پرداخته پس از بیان ارادت و دل بستگی قلبی خود به سیدالشهداء(علیه السلام) میگوید: امروز امانت بزرگ پیام و رسالت فریاد و خروش او در روز عاشورا به شما شیعیان و مسلمانان سپرده شده و باید این پیام را به جهان برسانید.
او در گفتوگویی درباره کتابش که در تازهترین کتاب «محمدرضا زائری» با نام «پدر، پسر، روحالقدس» منتشر شده، معتقد است: من در آغاز جز مسایل کلی و مشهور حادثه کربلا را نمیدانستم به خاطر این که معمولا در دوران تحصیل چندان به این موضوع پرداخته نمیشد ولی هنگامی که حدود 40 سال پبش با حضرت آیت الله شیرازی آشنا شدم ایشان چند کتاب درباره امام حسین(علیه السلام) به من داد و وقتی آن ها را مطالعه کردم دیدم حماسه کربلا در نوع خود نظیر ندارد و تعجب کردم که چه طور این موضوع در میان متفکران مسلمان مورد توجه نیست. متفکران اهل سنت طوری از این موضوع یاد میکنند که گویی فقط یک حادثه تاریخی بوده و شیعیان هم با دیدگاهی به آن میپردازند که جنبه عاطفی در آن غالب است. و وقتی به آثار مستشرقان مراجعه کردم دیدم در فضایی مادی به تحلیل مساله پرداخته و از جوانب انقلاب روحی و اجتماعی آن غافل بودهاند.
آنطوان بارا در پاسخ به این سوال که امام حسین(علیه السلام) مشخصا در قلب او چه جایگاه و موقعیتی دارد؟، میگوید: «آیا میشود چنین سوالی را از کسی پرسید که کتاب او شاهد سختیهایی است که بر سرش آمده و ملامت هایی که تحمل کرده و دشواری هایی که برایش فراهم کرده اند و تیرهایی که بر سرش فروریختهاند و محاکمه در دادگاه و منع کتاب و ضررهای شدید مادی و معنوی تحمل کرده؟ ولی در عین حال تمام این ها جز بر عشق من به امام حسین(علیه السلام) اضافه نکرده تا آ ن جا که به من لقب «مسیحی شیعه» دادند و امید من این است که من هم یکی از کسانی باشم که پیامبر اکرم(صلی الله علیه واله) درباره آن ها فرمود: «مثل اهل بیتی کمثل سفینه نوح، من رکبها نجی ومن تخلف عنها غرق.
وی در مورد برجستهترین بخشی که او را در روند تحقیق در خصوص عاشورا تحت تاثیر قرار داده نیز این گونه میگوید: «وقتی که امام حسین(علیه السلام) برسر قبر پیامبر(صلی الله علیه واله) به خواب میرود و رسول خدا را میبیند که او را در آغوش میفشارد و میگوید: «حسین عزیزم، گویی دارم تو را میبینم که در خاک و خون غلتیدهای» و همین طور وقتی که حضرت زینب(علیه السلام) بالای سر جنازه خونین برادر ایستاده و سر بر میدارد و میگوید: «خدایا این قربانی را از ما بپذیر...» و دیگر وقتی که حضرت فرزند شیرخوارش را بر دست گرفته و برایش آب طلب میکند اما نوزاد در آغوشش کشته میشود، اما سختترین منظره هم وقتی است که شمر بر سینه حضرت نشسته و محاسن حضرت را گرفته و سر از بدن حضرت جدا میکند.
این پژوهش گر مسیحی در پاسخ به این سوال که «آیا فکر میکنید امام حسین(علیه السلام) در روز قیامت برای شما کاری میکند؟» نیز تصریح میکند: «بله، سرورم امام حسین (علیه السلام) در روز «لا ینفع مال و لا بنون» من را مورد لطف و کرمش قرار خواهد داد زیرا او میداند که چه قدر برای تالیف و انتشار این کتاب سختی کشیدم ...
بولس سلامه، حقوق دان و نویسنده مسیحی : میتوانید مرا شیعه بدانید. اگر تشیع به معنای کینه ورزی نسبت به برخی گروهها و بی باکی در برابر احتمال لغزش و انحراف باشد، من چنین نیستم. اما اگر عشق ورزیدن به علی(علیه السلام) و اهل بیت طاهرین و شوریدن بر ستم و غم ناک شدن به خاطر مصایب امام حسین(علیه السلام) و فرزندانش در طول تاریخ، شیعه گری است، آری من شیعیام! ...
پولس سلامه» در کتاب «عیدالغدیر» که در سال ۱۴۰۶ قمری، ۱۹۸۶ میلادی منتشر کرد؛ می نویسد: «جهان عرب، امروزه به شناختن و پیروی کردن از قهرمانانِ خود محتاج است اما آن دلاوری، توانایی و شایستگی که در علی(علیه السلام) گرد آمده است در سایر قهرمانان عرب یافت نمی شود. هم چنان که هیچ کس شجاعانهتر از حسین(علیه السلام) در برابر ظالمان قیام نکرده است و چرا چنین نباشد که اولی پرورده محمد(صلی الله علیه واله) و دیگری جگرگوشه محمد(صلی الله علیه واله) است....
قسمتی از سرودههای جرج شکور: ادیب ونویسنده مسیحی لبنانی الاصل از مجموعه کتاب «حسین حسین» .جرج شکور می گوید:
بر ضمیر انسان، خونی به مثابه آتش نورانی مینشیند، زمانی که حق سربریده میشود و قصابان آن کافر باشند.
خون حسین(علیه السلام) سخاوت مندانه در قربان گاهش میریزد و برای شهادت طعمی است که هر سنگ دلی آن را نمیچشد. ائمه گفتند و امتها به آنان اقتدا و دشمنان بدان اعتراف کردند.
حسین (علیه السلام) دست پرورده نبی بود و حاصل جدش؛ کسی که او را ریحانه جوانان نامید؛ ریحانهای که در بهشت عطرش میپیچید.
حسین(علیه السلام) وارث علی است؛ جوان مردترین جوانان؛ کسی که در خلوتش سلوک پر راز دارد و شمشیرش ذوالفقاری است که سرگردن کشان را به فرمان بری میکشاند.
جانشین مصطفی در روز غدیر که خدا از غیب به پیامبرش وحی کرد ابلاغ کند، آن چه باید بگویی و گفت: هر که من مولای اویم علی مولای اوست.
امام حسین (علیه السلام) مانند مسیح (علیه السلام) مرگ را ترجیح داده و حیات را به دیگران بعد از خودش هدیه داد.
امام حسین (علیه السلام) پدر هر مقاومت شریفی است و پدر مقاومت لبنان است؛ مقاومتی که من برای آن سرودم و گفتم که مقاومت شریفی است که پشت آن امام علی و امام حسین (علیه السلام) قرار دارد.
منابع مقاله:
.1 درسی که حسین به انسانها آموخت: شهید هاشمینژاد
.2 رهبر آزادگان: رجبعلی مظلومی
3. حسین پیشوای انسانها : محمود اکبرزاده
4. حسین در تفکر مسیحی : انتوان بارا
5 . کتاب«پدر، پسر، روحالقدس»: «محمدرضا زائری»