این مادر نمونه حكایت كند: از همان موقعى كه انعقاد نطفه حجّت خداوند سبحان ، فرزندم حضرت علىّ بن موسى الرّضا علیه السلام را در خود احساس كردم ، حالت معنویّت و عشق به خداوند در من فزونى یافت و هیچ گاه احساس سنگینى و سختى در خود نداشتم .فرزندم ، در وقت هاى تنهایى ، انیس و مونس من بود.

در هنگام خواب ، صداى تسبیح و تحمید و تهلیل را به خوبى از درون خود مى شنیدم و متوجّه مى شدم كه طفل درون شكم من مشغول گفتن ذكر و تسبیح پروردگار متعال خویش مى باشد.

و همین كه این نور الهى طلوع كرد و در این عالَم ، پا به عرصه وجود نهاد، دست هاى خویش را بر زمین گذاشت و سر به سمت آسمان بلند نمود و لب هاى خود را به حركت درآورد و ضمن مناجات با خداوند، شهادتین را بر زبان مبارک خود جارى كرد.

و چون پدرش ، امام موسى كاظم علیه السلام در آن لحظات وارد شد، بر من تبریک و تهنیت فرمود.

سپس نوزاد عزیز را تحویل پدر دادم و حضرت در گوش راست نوزاد، اذان و در گوش چپ او اقامه گفت ؛ و سپس مقدار مختصرى ، آب فرات در كام او ریخت .(1)



آشنایى به تمام لغت ها و زبان ها :

مرحوم شیخ صدوق ، شیخ حرّ عاملى و دیگر بزرگان به نقل از اباصلت هروى حكایت كنند:

حضرت ابوالحسن ، امام علىّ بن موسى الرّضا علیه السلام به تمام زبان ها و لغات ، آشنا و مسلّط بود؛ و با مردم با زبان محلّى خودشان صحبت مى نمود.

و بلكه حضرت در لهجه و تلفّظ كلمات ، از خود مردم فصیح تر سخن مى فرمود، تا جایى كه مورد حیرت و تعجّب همه اقشار و افراد قرار مى گرفت .

اباصلت گوید: یكی از روزها به آن حضرت عرض كردم : یا ابن رسول اللّه ! شما چگونه به همه زبان ها و لغت ها آشنا شده اى ؛ و این چنین ساده ، مكالمه مى نمایى ؟

امام علیه السلام فرمود: اى اباصلت ! من حجّت و خلیفه خداوند متعال هستم و پروردگار حكیم كسى را كه مى خواهد بر بندگان خود حجّت و راهنما قرار دهد، او را به تمام زبان ها و اصطلاحات آشنا و آگاه مى سازد، كه زبان عموم افراد را بفهمد و با آن ها سخن گوید؛ و بندگان خدا بتوانند به راحتى با امام خویش سخن گویند.

سپس امام رضا علیه السلام افزود: آیا فرمایش امیرالمومنین ، امام على علیه السلام را نشنیده اى كه فرمود: بر ما اهل بیت - عصمت و طهارت - فصل الخطاب عنایت شده است .

و بعد از آن ، اظهار نمود: فصل الخطاب یعنى ؛ معرفت و آشنایى به تمام زبان ها و اصطلاحات مردم ؛ و بلكه عموم خلایق در هر كجا و از هر نژادى كه باشند.(2)


امام هم چون دریا و علومش قطرات آن:

مرحوم علاّمه مجلسى و برخى دیگر از بزرگان آورده اند:

یكى از اصحاب حضرت علىّ بن موسى الرّضا علیه السلام به نام علىّ بن ابى حمزه بطائنى حكایت كند:

روزى در محضر مبارك آن حضرت بودم ، كه تعداد سى نفر غلام حبشى در آن مجلس وارد شدند.

پس از ورود، یكى از ایشان به زبان و لهجه حبشى با امام رضا علیه السلام سخن گفت و حضرت نیز به زبان حبشى و لهجه محلّى خودشان پاسخ او را بیان نمود و لحظاتى با یك دیگر به همین زبان سخن گفتند.

آن گاه حضرت مقدارى پول - درهم - به آن غلام عطا نمود و مطلبى را نیز به او فرمود؛ و سپس همگى آن ها حركت كردند و از مجلس خارج شدند.

من با حالت تعجّب به آن حضرت عرضه داشتم : یا ابن رسول اللّه ! فدایت گردم ، مثل این كه با این غلام به زبان حبشى و لهجه محلّى صحبت مى فرمودى ؟! او را به چه چیزى امر نمودى ؟

امام علیه السلام فرمود: آن غلام را در بین تمام همراهانش ، عاقل و با شخصیّت دیدم ، لذا او را برگزیدم و ضمن تذكّراتى ، به او توصیه كردم تا كارها و برنامه هاى سایر غلامان و دوستان خود را بر عهده گیرد و در حقّ آن ها رسیدگى كند؛ و نیز هر ماه مقدار سى درهم به هر كدام از ایشان بپردازد.

و او نیز نصایح مرا پذیرفت ؛ و مقدار دراهمى به او دادم تا بین دوستانش طبق توصیه تقسیم نماید.

علىّ بن ابى حمزه بطائنى افزود: سپس حضرت مرا مخاطب قرار داد و فرمود: آیا از گفتار و برخورد من با این غلامان و بندگان خدا تعجّب كرده اى ؟!

و آن گاه حضرت به دنبال سوال خویش اظهار داشت : تعجّب نكن ؛ براى این كه منزلت و موقعیّت امام ، بالاتر و مهمّ تر از آن است كه تو و امثال تو فكر مى كنى .

سپس فرمود: آن چه را كه در این مجلس مشاهده كردى ، همانند قطره اى است در منقار پرنده اى كه از آب دریا برگرفته باشد.

آیا برداشتن یك قطره از آب دریا، در كم و یا زیاد شدن آب دریا تاثیرى دارد؟!

بعد از آن، امام رضا علیه السلام افزود: توجّه داشته باش كه همانا امام و علوم او، هم چون دریاى بى منتهایى است كه پایان ناپذیر باشد و درون آن مملوّ از انواع موجودات و جواهرات گوناگون خواهد بود، و چون پرنده اى قطره اى از آب آن را بردارد، چیزى از آب آن كم نخواهد شد.

و هم چنین امام ، علومش بى منتها است ؛ و هر كسى نمى تواند به تمام مراحل علمى و اطّلاعات او دست یابد.(3)



پی نوشت ها:

1. عیون اخبارالرّضا علیه السلام: ج 1، ص 20، ح 2، ینابیع المودّة :ج 3، ص 166، حلیة الا برار: ج 4، ص 339، ح 5.

2. عیون اخبارالرّضا علیه السلام : ج 2، ص 228، ح 3، إثبات الهداة : ج 4، ص 279، ح 91، إ علام الورى طبرسى : ج 2، ص 70.

3. قرب الاسناد: ص 144، بحارالا نوار: ج 26، ص 190، ح 2.

تهیه و تنظیم : بخش عترت و سیره تبیان
n
منبع: چهل داستان و چهل حدیث،از امام رضا علیه السلامعبداللّه صالحى

منبع: تبیان